Ιωάννης Ληξουριώτης: Οκτάωρο: άγνοια ή στρέβλωση της πραγματικότητας;

Ιωάννης Ληξουριώτης: Οκτάωρο: άγνοια ή στρέβλωση της πραγματικότητας; 1

Με την κατάλληλη διαστρεβλωτική επεξεργασία, εμφανίζεται η προπαγανδιστική πομφόλυξ: «Καταρρέει η πενθήμερη εργασία», «καταργείται το οκτάωρο», «ξηλώνονται οι κατακτήσεις», «επιστρέφουμε στον Μεσαίωνα».

Στην τρέχουσα προεκλογική περίοδο, τα εργασιακά ζητήματα έρχονται κάθε τόσο στην επιφάνεια από τον πρωθυπουργό και τα άλλα στελέχη της κυβέρνησης όχι με διάθεση να συζητηθούν σοβαρά και να γίνει μια χρήσιμη αντιπαράθεση με την αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά με αποκλειστικό σκοπό να δημιουργηθεί σύνδρομο τρόμου στους ψηφοφόρους, από τον «Αρμαγεδδώνα» που θα προκύψει μόλις ο ΣΥΡΙΖΑ χάσει την εξουσία. Τότε που θα καταργηθεί κάθε κεκτημένο εργασιακό δικαίωμα και θα διαλυθεί η προστασία που προβλέπει σήμερα το εργατικό δίκαιο. Ως και εάν το εργατικό δίκαιο που ισχύει σήμερα στη χώρα μας είναι πρωτότυπο προϊόν των τεσσάρων τελευταίων ετών, κατασκευασθέν στο νεοφυές εργοστάσιο ΣΥΡΙΖΑ.

Η τεχνική που χρησιμοποιείται για το εγχείρημα τρομοκράτησης των εργαζομένων είναι απλή. Μια λέξη ή μια φράση ή μια απλή ερώτηση τρίτου προς τον πρόεδρο της Ν.Δ. αρκούν. Αυτά είναι η πρώτη ύλη. Στη συνέχεια, με την κατάλληλη διαστρεβλωτική επεξεργασία, εμφανίζεται η προπαγανδιστική πομφόλυξ: «Καταρρέει η πενθήμερη εργασία», «καταργείται το οκτάωρο», «ξηλώνονται οι κατακτήσεις», «επιστρέφουμε στον Μεσαίωνα και στη φεουδαρχία» κ.ο.κ.

Επειδή, βεβαίως, κανείς δεν θέλει επιστροφή στον Μεσαίωνα και στις συνθήκες απασχόλησης τύπου «γαλέρα», καλόπιστα θα κάνουμε μια φιλότιμη προσπάθεια μήπως και εντοπίσουμε τι ακριβώς περιέχει το πρόγραμμα της Ν.Δ., από το οποίο συνάγεται, για παράδειγμα, η πρόθεσή της για «κατάργηση της οκτάωρης εργασίας». Είπαμε, ψάξε ψάξε, όσο κρυφή και εάν είναι η ατζέντα της Ν.Δ. για τα εργασιακά, κάτι θα ανακαλύψουμε.

Τι τύχη! Με την πρώτη προσπάθεια πιάσαμε λαβράκι: «Οσάκις επί τη βάσει νόμου ή κατά συνήθειαν ή διά συμφωνίας μεταξύ των οργανώσεων εργοδοτών ή εργατών (ή εν ελλείψει τοιούτων οργανώσεων, μεταξύ των αντιπροσώπων εργοδοτών και εργατών), η διάρκεια της εργασίας μίας ή πλειόνων ημερών της εβδομάδος είναι κατωτέρα των οκτώ ωρών, δύνανται διά πράξεως της αρμοδίας αρχής ή διά συμφωνίας μεταξύ των μνησθεισών οργανώσεων ή αντιπροσωπειών των ενδιαφερομένων, να επιτραπή υπέρβασις του ορίου των οκτώ ωρών κατά τας λοιπάς ημέρας της εβδομάδος». Ακριβώς ό,τι κατηγορεί η κυβέρνηση ότι επιδιώκει η Ν.Δ.: την επιβολή κυμαινόμενου και όχι σταθερού ημερήσιου ωραρίου.

Δεν μπορεί, θα πρόκειται για απόσπασμα από την (κρυφή) ατζέντα της Νέας Δημοκρατίας για τα εργασιακά, γραμμένη από νοσταλγό της «πλέριας» καθαρεύουσας και επεξεργασμένη στα σκοτεινά υπόγεια του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών. Κι όμως, κυρίες και κύριοι, πρόκειται για μια διάταξη που εμπεριέχεται στο άρθρο 2 της υπ’ αριθ. 1 Διεθνούς Συμβάσεως Εργασίας του 1918, που την κύρωσε και την έκανε νόμο του ελληνικού κράτους η κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου (ν. 2269 του 1920). Δηλαδή, μόλις τώρα διαβάσατε μια πρόβλεψη κανονιστικού κειμένου που θεσπίστηκε από την (αναμφισβήτητου κύρους και αναγνώρισης) Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, η οποία (πρόβλεψη) άρχισε να ισχύει στη χώρα μας περίπου πριν από 100 χρόνια και, το σημαντικότερο, βρίσκεται ακόμη σε ισχύ!

Κουράγιο, όμως, κάτι θα βρεθεί, και νομίζω πως μάλλον ανακαλύψαμε το αίσχιστο των αντεργατικών οραμάτων της Ν.Δ.: «Οσάκις το προσωπικόν εργάζεται κατ’ εναλλαγήν (equipes), η διάρκεια της εργασίας δύναται να παραταθή πέραν των οκτώ ωρών καθ’ ημέραν και των τεσσαράκοντα οκτώ ωρών καθ’ εβδομάδα, υπό τον όρον όπως ο μέσος όρος των ωρών της εργασίας υπολογιζόμενος επί περιόδου τριών τουλάχιστον εβδομάδων, μη υπερβαίνη τας οκτώ ώρας καθ’ ημέραν και τας τεσσαράκοντα οκτώ καθ’ εβδομάδα». Μήπως τους τσακώσαμε τους νεοφιλελεύθερους; Δυστυχώς, άνθρακες ο θησαυρός. Τον Ελευθέριο Βενιζέλο δύσκολα θα τον έλεγε κάποιος «νεοφιλελεύθερο», γιατί, όπως και να το κάνουμε, αυτός κυβερνούσε τον τόπο μας τον Ιούλιο του 1932 που εκδόθηκε το προεδρικό διάταγμα, το οποίο περιλαμβάνει τη ρύθμιση αυτή. Και, το χειρότερο, η ρύθμιση αυτή εξακολουθεί ομοίως να ισχύει μέχρι σήμερα!

Ωστόσο, η επιμονή βραβεύει, γιατί μόλις πέσαμε πάνω σε ένα άλλο κείμενο, που δίνει τη χαριστική βολή στο οκτάωρο. Ιδού: «Επιτρέπεται η απασχόλησις των μισθωτών πέραν του ανωτάτου ορίου της ημερησίας εργασίας, ως και του υπό του προηγουμένου άρθρου οριζομένου ορίου εβδομαδιαίας τοιαύτης, άνευ καταβολής προσθέτου τινός αμοιβής εκ της τοιαύτης υπερβάσεως, υπό την προϋπόθεσιν ότι ο μέσος όρος των ωρών εβδομαδιαίας εργασίας, υπολογιζόμενος επί περιόδου οκτώ (8) το πολύ εβδομάδων, δεν υπερβαίνει τον αριθμόν των υπό του προηγουμένου άρθρου οριζομένων ωρών εβδομαδιαίας εργασίας». Κι όμως, απίστευτο. Η ατυχία μάς κυνηγά. Το κείμενο αυτό δεν είναι τίποτε άλλο παρά πρόβλεψη που περιλαμβάνεται σε μια εθνική γενική συλλογική ρύθμιση του έτους 1979 (ΔΔΔΔ Αθηνών, που έχει κυρωθεί με νόμο), διάταξη η οποία –το σπουδαιότερο– εξακολουθεί και αυτή να ισχύει μέχρι σήμερα!

Αν και αποθαρρυμένοι, θα κάνουμε μια τελευταία προσπάθεια, γιατί δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά. Κάπου βρίσκεται αυτή η κρυφή ατζέντα της Ν.Δ. για την κατάργηση του οκταώρου. Και, μάλλον, η προσπάθειά μας φαίνεται επιτέλους να επιβραβεύεται: «Σε επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως σαράντα (40) ωρών εβδομαδιαίως, επιτρέπεται για μία χρονική περίοδο (περίοδος αυξημένης απασχόλησης) ο εργαζόμενος να απασχολείται δύο (2) ώρες την ημέρα επιπλέον των οκτώ (8) ωρών, υπό την προϋπόθεση ότι οι επιπλέον των σαράντα (40) (ή του μικρότερου συμβατικού ωραρίου) ώρες εργασίας την εβδομάδα αφαιρούνται από τις ώρες εργασίας μιας άλλης χρονικής περιόδου (περίοδος μειωμένης απασχόλησης)». Σαφέστερη διατύπωση για την κατάργηση του οκταώρου δεν μπορεί να βρεθεί. Κι όμως, η ατυχία εξακολουθεί να μας χτυπά. Πάλι πέσαμε πάνω σε νομοθετημένη από το 1990 διάταξη, η οποία, όπως και οι προηγούμενες, εξακολουθεί να ισχύει στο ακέραιο μέχρι σήμερα!

Και το κερασάκι; Τι είναι όλες οι παραπάνω ρυθμίσεις; Τίποτα διαφορετικό από ειδικότερες εκφάνσεις της λεγόμενης «διευθέτησης του χρόνου εργασίας», που από παλιά αναγνώριζε η ελληνική νομοθεσία και που, από τη δεκαετία του ’90, βρίσκει πλήρη κανονιστική αποτύπωση στις σχετικές περί χρόνου εργασίας οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σημειωτέον ότι αυτές τις οδηγίες οφείλει να εφαρμόζει όχι μόνο η Ελλάδα, αλλά το σύνολο των χωρών της Ενωσης.

Επειτα από όλα αυτά, αναρωτιόμαστε: Τι ακριβώς προσάπτεται από τον ΣΥΡΙΖΑ στον κ. Μητσοτάκη; Οτι αυτός ευθύνεται γιατί η σημερινή κυβέρνηση, που θεωρεί τη «διευθέτηση του χρόνου εργασίας» ως επιστροφή στον Μεσαίωνα, δεν κατάργησε όλες τις παραπάνω εν ισχύι σήμερα ρυθμίσεις και δεν έτριψε στη μούρη της Ευρωπαϊκής Ενωσης τις οδηγίες που την προβλέπουν;

* O κ. Ιωάννης Ληξουριώτης είναι ομότιμος καθηγητής Εργατικού Δικαίου Παντείου Πανεπιστημίου.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *